Εσάς πόσο ντροπαλό είναι το παιδί σας;

Έχω ξεκινήσει αυτή την ανάρτηση εκατό φορές μέσα στο μυαλό μου. Τα χέρια μου παίρνουν φωτιά, γράφω, γράφω και τελικά με ένα delete τα σβήνω όλα. Δεν ξέρω τι με χαλούσε μέχρι στιγμής. Το ότι ένιωθα ότι δεν μπορώ να εκφράσω με λέξεις όλα αυτά που έχω στο μυαλό μου για την μικρή μου Μελίτα ή ότι φοβόμουν μήπως τα λόγια μου παρεξηγηθούν και δεν δώσουν την σωστή εικόνα του προβλήματος; Όπως και να χει σήμερα ήρθε η ώρα να βγάλω από μέσα μου αυτό που είχα εδώ και αρκετό καιρό και σχετίζεται πολύ με ένα παλιότερο άρθρο μου, το «Είμαι μια καλή Μαμά. Εσύ;». Γιατί πώς να αυτοαποκαλούμαι καλή μαμά αν εγώ πρώτα δεν αναγνωρίζω τα λάθη μου και δεν προσπαθώ να τα διορθώσω. Το σημερινό μου ποστ λοιπόν αφορά στις σκέψεις μου και τα λάθη μου ως μαμά όσον αφορά στο θέμα των ντροπαλών και των συνεσταλμένων παιδιών και πρώτου και κύριου του δικού μου παιδιού, της Μελίτας μου. Εσείς έχετε ένα ντροπαλό παιδί; 

Ας τα πάρω λοιπόν σιγά σιγά. Είμαι ένας άνθρωπος που δεν αγαπώ τις ταμπέλες. Παρόλο που είμαι κι εγώ ένοχη γιατί έχω πέσει στην παγίδα τους πολλές φορές, με τα χρόνια και το διάβασμα βιβλίων συνειδητοποίησα ότι μία ταμπέλα μπορεί να φέρει τα πάνω κάτω στην ζωή ενός ανθρώπου και δεν σας κρύβω ότι το έχω κι εγώ νιώσει κατά καιρούς, είτε θετικά είτε αρνητικά τον αντίκτυπό τους. Ξέρετε πως είναι αυτά, ακόμα και το να σου πει ο άλλος, «είσαι κοινωνικός εσύ, δεν έχεις ανάγκη» μπορεί να σου δημιουργήσει ένα μεγάλο βάρος και άγχος. Ή το ότι «είσαι ξεχασιάρης»… είναι σίγουρο ότι θα σε οδηγήσει υποσυνείδητα να ξεχνάς ακόμα περισσότερο. Αυτό λοιπόν το λάθος το έκανα κι εγώ στην μικρή μου Μελίτα, βάζοντάς της την ταμπέλα της «ντροπαλής».

Πόσο δύσκολο μου ήταν να της μιλάνε μέσα στο σούπερ μάρκετ ή έξω στο δρόμο και αυτή να μην απαντάει και να κατεβάζει το κεφάλι. Σας αυτόματες οι λέξεις πετάγονταν μέσα από το στόμα μου. «Είναι ντροπαλή, βλέπετε», «Μελίτα την λένε», «Παιδί μου πες το όνομά σου»…  και άλλες τέτοιες απαντήσεις από το στόμα της μαμάς. «Γιατί παιδί μου δεν απαντάς όταν σου μιλάνε», έλεγα στο τρίχρονο και αργότερα στο τετράχρονο και πεντάχρονο που είχα δίπλα μου. Ξέρετε τώρα, εγώ που έχω την ταμπέλα της «κοινωνικής» είχα ξεχάσει ότι όταν ήμουν κι εγώ μικρή το στοματάκι μου δεν το άνοιγα συχνά όταν είχαμε κόσμο στο σπίτι. Ουσιαστικά παγίωνα μία κατάσταση χωρίς να το καταλαβαίνω ή μάλλον το καταλάβαινα αλλά δεν μπορούσα να βρω τρόπο να ξεφύγω από αυτό.

Αυτό που μου έκανε εντύπωση (και μην σας πω ότι ότι με θύμωνε κιόλας) ήταν ότι μέσα στο σπίτι η Μελίτα ήταν και είναι ένας τελείως διαφορετικός άνθρωπος. Δεν κάθεται λεπτό, είναι ομιλητική (η γλώσσα της άνοιξε ειδικά μετά τα 5), έχει χιούμορ, κάνει πλάκες και αστεία, χορεύει και φυσικά κάνει όλο κωλοτούμπες. Ζούμε στην ταινία Δόκτωρ Τζέκιλ και κύριος Χάηντ. Άλλο παιδί μέσα, άλλο παιδί έξω. Ακόμα και με τους δικούς της ανθρώπους πολλές φορές δεν ξεδιπλώνετε εύκολα. Αφού γελούσαμε με την Κατερίνα και λέγαμε ότι όταν βρισκόμαστε όλοι μαζί η Μελίτα παίρνει φόρα μετά τις 3 πρώτες μέρες. Ωστόσο, οι φόβοι μου για το σχολείο διαψεύστηκαν. Στο σχολείο δεν έδειχνε κανένα δείγμα ντροπαλότητας απ’ ότι μου έλεγαν οι δασκάλες. Το παιδί δεν είχε πρόβλημα να διεκδικήσει τον χώρο του στην τάξη (πάντα όμως με ευγένεια και σύνεση) και να συναναστραφεί με άλλα παιδιά, να μιλήσει ή να πει την άποψή του. Που βρισκόταν το πρόβλημα τότε; Γιατί της ήταν (και είναι ως ένα σημείο) δύσκολο να ξεδιπλωθεί σε νέους ανθρώπους;

Κάποια στιγμή λοιπόν που ήμουν με την μαμά μου στο ασανσέρ ενός σούπερ μάρκετ και συνέβη ένα παρόμοιο περιστατικό, της ζήτησα βοήθεια γιατί ούτε κι εγώ μπορούσα πια να ακούω τον εαυτό μου να ζητάει τα ρέστα επειδή το παιδί δεν απάντησε στην ερώτηση μιας καλής κυρίας ή ενός ευγενικού κυρίου αλλά ούτε και να θυμώνω και την αποκαλώ «αγενή». Φυσικά η Μαμά Μαρία με την πείρα της με συνέτισε αρκετά, συζητήσαμε πολύ και βγάζοντας κι εγώ όλα αυτά που είχα μέσα μου, έχουμε μπει πλέον σε μια εντελώς διαφορετική πορεία. Βλέπετε η μαμά Υδροχόος ένιωθε ότι το παιδί της αδικείται. Ναι, ναι αδικείται. Μα γιατί να μην μπορούν όλοι να βλέπουν πόσο γελαστή, χαρούμενη και ομιλητική είναι; Γιατί να σκύβει το κεφάλι; Γιατί να αδικεί η ίδια τον εαυτό της και να μην ξεδιπλώνει και έξω την υπέροχη προσωπικότητά της; Τελικά η λύση όπως πάντα ήρθε με την συζήτηση και τον διάλογο και φυσικά από την λήξη της προσπάθειά μου να την πείσω σώνει και καλά να κάνει κάτι που δεν θέλει ή που δεν νιώθει η ίδια άνετα.

Το παιδί  έχει δικαίωμα να μην θέλει να μιλήσει σε κάποιον αν δεν νιώθει καλά το ίδιο. Δεν είναι υποχρεωμένο, πώς να το κάνουμε! Είναι ένας άγνωστος άνθρωπος απέναντί του που του ρωτάει το όνομά του και εμείς το πιέζουμε να του απαντήσει. Πάμε καλά; Πώς να ξεχωρίσει δηλαδή το «δεν μιλάμε σε ξένους» με το «μίλα σε έναν ξένο που ρωτάει το όνομά σου επειδή είναι δίπλα η μαμά σου»; Δηλαδή εσείς το δικό σας το λέτε σε όποιος λάχει;

Ωστόσο για εμένα ήταν σημαντικό να καταλάβει δύο πράγματα. Πρώτον ότι δίπλα σε μένα και στον μπαμπάς της πρέπει να νιώθει ασφαλής και δεύτερον ότι πρέπει να μάθει να ξεχωρίζει τι σημαίνει «δεν νιώθω καλά να μιλήσω σε έναν άγνωστο» και στο «δεν θέλω να μιλήσω π.χ. στον παππού μου γιατί έτσι γουστάρω» (μην φτάσουμε και στα όρια της αγένειας!). Έτσι καταλήξαμε στο ότι μπορεί να κάνει η ίδια ότι νιώθει καλύτερα. Όταν είμαστε μαζί και θέλει να απαντήσει σε έναν ξένο μπορεί να το κάνει μόνο αν το επιθυμεί. Η επιλογή είναι δική της. Τέρμα τα «είναι ντροπαλή»… τώρα πια η μαμά κλείνει στοματάκι και αφήνει το παιδί να χειριστεί την υπόθεση όπως  αυτό πιστεύει ότι είναι σωστό. Δυσκολεύτηκα, δεν σας το κρύβω, αλλά τα κατάφερα.

Οπότε αγαπητοί γονείς μήπως ήρθε ο καιρός να αποδεχτούμε τα παιδιά μας. Ναι, όντως μπορεί να μην είναι τόσο κοινωνικά όσο εμείς ή όσο θα θέλαμε να είναι, αλλά πειράζει; Όταν αποδέχτηκα αυτή την συμπεριφορά της Μελίτας (που μεταξύ μας μια χαρά φυσιολογική ήταν), κατανοώντας τις αντιδράσεις και τους ενδοιασμούς της τότε ένιωσα κι εγώ πολύ καλύτερα. Ένα συνεσταλμένο παιδί δεν σημαίνει ότι στην πορεία δεν θα γίνει ένας κοινωνικός και υγιής ενήλικας. Και να σας πω την αλήθεια, από τότε που άλλαξα εγώ υπάρχει και πολύ μεγάλη στροφή της Μελίτας όχι μόνο στους ξένους αλλά και στους δικούς μας ανθρώπους.

Φυσικά όλα αυτά δεν σημαίνουν ότι ο ρόλος μας ως γονείς τελείωσε εδώ. Ας μιλήσουμε με τα παιδιά μας για τυχόν φοβίες τους ή για το τι τους απασχολεί και συμπεριφέρονται έτσι και να είμαστε ειλικρινείς για το τι μπορεί να συμβεί σε κάθε περίπτωση (καλά μην τα τρομοκρατήσετε κιόλας!) Και προσοχή μην υποτιμάμαι τους φόβους τους. Αντίθετα να τα ενθαρρύνουμε να τους αντιμετωπίσουν και να χειριστούν μόνα τους κάποιες καταστάσεις. Σιγά σιγά όμως. Η Μελίτα ακόμα και τώρα σε ένα εστιατόριο δεν θα φύγει μόνη της (ακόμα κι αν της το ζητήσουμε) να πάει ας πούμε να πάρει χαρτοπετσέτες. Όμως είναι σε θέση πλέον να πληρώσει κάτι μόνη της στο ταμείο ή να παραγγείλει αυτό που θέλει σε ένα εστιατόριο. Απλά τις δίνουμε χρόνο και την υπομονή μας.

Ένα βιβλίο που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να αρχίσει το παιδί να μαθαίνει πώς να αναγνωρίζει τις ανησυχίες τους και πώς μπορεί να τις διαχειριστεί είναι το “Τι σε απασχολεί;” της Μόλι Πότερ από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο. Με απλό και σχεδόν “καρτουνίστικο” τρόπο (για αυτό και το συστήνω για παιδιά νηπιακής ηλικίας”) τα παιδιά μπορούν να μάθουν πως να διαχειρστούν καταστάσεις όπως, το μάλωμα των γονιών τους, ο τσακωμός με ένα φίλος τους, ο φόβος του σκοταδιού, το μάλωμα, το νέο σχολείο ή η νέα δασκάλα και πολλά ακόμα. 

Προσοχή όμως, θα πρέπει να ξεχωρίσουμε λίγο το παιδί με φοβίες από το συνεσταλμένο/ ντροπαλό. Αν  το δικό σας παιδί εκδηλώνει περισσότερα είδη φόβου ή ντροπής (ακόμα και με παιδιά της ηλικίας του) τότε ίσως θα πρέπει να φροντίσετε να ξεκινήσει ένα ομαδικό σπορ, να καλείτε φίλους που έχουν συνομήλικα παιδιά στο σπίτι σας (το περιβάλλον είναι πιο οικείο) , να ξεκινήσει ένα χόμπι έκφρασης (π.χ. ζωγραφική) ή να πάρετε ένα κατοικίδιο που επιστημονικά έχει αποδειχτεί το πόσο βοηθάνε στην κοινωνικοποίηση των παιδιών.

Όπως ξέρετε, και πάντα τονίζω, δεν είμαι ειδική σε κανένα θέμα ψυχολογίας. Μια μαμά είμαι όπως κι εσείς που παρόλο που κάνω κι εγώ λάθη, προσπαθώ να τα αναγνωρίζω και να προσπαθώ να τα λύνω είτε με διάβασμα είτε με συζήτηση με ανθρώπους που εμπιστεύομαι.  Κι αν τίποτα από τα δύο δεν μπορείτε για δικούς σας λόγους να κάνετε, εμπιστευτείτε τους ειδικούς.

Σας ευχαριστώ φίλοι μου που με ακούσατε και έβγαλα από μέσα μου αυτά που είχα. Θα χαρώ να ακούσω και την δική σας άποψη στο συγκεκριμένο θέμα. Μπορείτε ωστόσο να διαβάσετε και την ανάρτησή μου “Μεγαλώνοντας ένα δυναμικό κορίτσι“.

Κάλη