Το Αμβούργο είναι μια συναρπαστική πόλη της βόρειας Γερμανίας χτισμένη στις όχθες του ποταμού Έλβα. Επί αιώνες ήταν το εμπορικό λιμάνι για όλο τον κόσμο και ακόμα και σήμερα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο λιμάνι της Ευρώπης παρόλο που δεν είναι παραθαλάσσιο! Βρίσκεται σε ένα μεγάλο φυσικό άνοιγμα του ποταμού Έλβα, ο οποίος διασχίζει την πόλη και εκβάλλει στη Βόρεια Θάλασσα μετά από περίπου 100 χιλιόμετρα! Στο πέρασμά του δημιουργεί αμέτρητα δαιδαλώδη κανάλια που τα συνδέουν πάνω από 2300 γέφυρες, περισσότερες από ότι της Βενετία και του Άμστερνταμ μαζί. Γι αυτό το λόγο το Αμβούργο πήρε και το όνομα «Βενετία του Βορρά».
Ταξίδι στο Αμβούργο
Για να πάμε στο Αμβούργο ξεκινήσαμε από ένα άλλο λιμάνι της Γερμανίας το Βρεμερχάβεν όπου είχαμε μείνει τις προηγούμενες μέρες. Δεν μπήκαμε στον κεντρικό αυτοκινητόδρομο 7 που οδηγεί στο Αμβούργο παρά ακολουθήσαμε έναν από τους μικρότερους δρόμους για να απολαύσουμε τη διαδρομή και να αποφύγουμε την κίνηση. Πράγματι περνώντας ανάμεσα από τα απέραντα λιβάδια, τα αμέτρητα κανάλια και τα μικρά χωριουδάκια η οδήγηση με το αυτοκινούμενό μας ήταν μια απόλαυση. Ενθουσιαστήκαμε όταν είδαμε τους ανεμόμυλους στο πλάι του δρόμου και φυσικά κάναμε μια στάση στο χωριό York για μια αναμνηστική φωτογραφία.
Διαβάστε την ανάρτηση και θα μάθετε για το πιο εντυπωσιακό κλιματιστικό μουσείο της Ευρώπης: Το λιμάνι Bremerhaven στη Βόρεια θάλασσα και τα αξιοθέατα έκπληξη!
Οδική διαδρομή για το Αμβούργο
Η οδική διαδρομή που είχαμε διαλέξει να πάρουμε ήταν δίπλα από τον ποταμό Έλβα και με άνεση περάσαμε την περιοχή Neuenfelde και μπήκαμε στο Αμβούργο περνώντας πάνω από τη Γέφυρα kohlbrandbrucke, το σύμβολο του Αμβούργου. Η διαδρομή αυτή έως ότου φτάσουμε στο stell platz (camping park) μας έδωσε την ευκαιρία να πάρουμε μια πρώτη γεύση από την πόλη. Ουσιαστικά η διαδρομή μας διέσχιζε τον χώρο του μεγάλου εμπορικού λιμανιού, οπότε και η εικόνα που αντικρίζαμε ήταν μια πόλη λιμανίσια, δαιδαλώδη και πολύβουη.
Ο οδικός άξονας, αυτοκινητόδρομος 7
Η εμπειρία μας στον αυτοκινητόδρομο 7, που είναι ο κύριος οδικός άξονας, που οδηγεί από το Ανόβερο προς το Αμβούργο τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας και μεγάλο εμπορικό λιμάνι της δεν ήταν και πολύ καλή κατά τη διάρκεια του ταξιδιού μας. Ο αυτοκινητόδρομος την περίοδο εκείνη σε πολλά σημεία στένευε λόγω των οδικών έργων και επειδή έχει από τη φύση του ανηφορική κλήση το αποτέλεσμα ήταν να υπάρχει μποτιλιάρισμα και εκατοντάδες φορτηγά κατευθυνόμενα προς το Αμβούργο να βρίσκονται σε γραμμή το ένα πίσω από το άλλο επί πολλά χιλιόμετρα.
Bρείτε πληροφορίες για την ετοιμασία σας για ένα οδικό ταξίδι στην Ευρώπη: Πως θα κάνετε ένα οδικό ταξίδι Θεσσαλονίκη-Βουδαπέστη
Μας έκανε τρομερή εντύπωση πως κανένας οδηγός νταλίκας δεν έκανε προσπέραση, παρά οδηγούσαν με υπομονή μένοντας πάντα στην ακριανή δεξιά λωρίδα του δρόμου. Παρόλα αυτά και εμείς ως μεγάλο όχημα (αυτοκινούμενο) πηγαίνοντας δεξιά για να ανοίξουμε τον δρόμο για άλλα μικρότερα αυτοκίνητα πολλές φορές είχαμε εγκλωβιστεί ανάμεσα στα φορτηγά. Το γεγονός αυτό μας δυσκόλεψε εν συνεχεία στο να βγούμε από εκεί κάνοντας έντονη την αγωνία της οδήγησης. Ποιος ο λόγος επομένως να ζοριστούμε τη στιγμή που υπάρχουν πολλοί άλλοι μικρότεροι δρόμοι που οδηγούν προς το Αμβούργο;
Το Αμβούργο στα μάτια μας φάνηκε μια αχανής πόλη με ανισόπεδες διαβάσεις, πολλές γέφυρες, γεφυροπλάστιγγες, κοντέινερς εμπορευμάτων και ασφυκτικά μεγάλη κίνηση στους δρόμους που έφραζαν τον δρόμο οι νταλίκες. Όλη αυτή η κατάσταση μαζί με το άγχος μη χάσουμε τη διαδρομή μας δημιούργησε μια ατμόσφαιρα εκρηκτική. Συνέχεια λέγαμε μα αυτό είναι το Αμβούργο; Αυτή η πρώτη εντύπωση όμως θα άλλαζε όταν η πόλη θα μας έδειχνε το πραγματικό της πρόσωπο.
Μια χαώδης κατάσταση που ενεργοποίησε άμεσα όλες μας τις αισθήσεις και με ανοιχτά μάτια και αυτιά ήμασταν προσηλωμένοι στη φωνή του GPS να μη χάσουμε ούτε μια λέξη. «Στρίψτε δεξιά», «μετά 500 μ. βγείτε στην έξοδο αριστερά», «στον κυκλικό κόμβο βγείτε στην δεύτερη έξοδο», «μείνετε στη μπάρα δεξιά»… Με μεγάλη προσοχή εκτελούσαμε όσα ακούγαμε γιατί αλίμονό μας εάν δεν τηρούσαμε όσα μας έλεγε και χάναμε τις εξόδους. Και όμως παρόλα αυτά συνέβη αυτό που απευχόμασταν. Τα βέλη που εμφανίστηκαν μπροστά μας γιατί γινόταν έργα στον δρόμο έβγαλαν από τη διαδρομή το GPS. Αισθανθήκαμε μεγάλη απογοήτευση και πανικό.
Για αρκετά μέτρα που κατευθυνόμασταν σε αντίθετη κατεύθυνση του προορισμού μας η φωνή του GPS μας έλεγε “κάντε αναστροφή”. Μα πως; Από πού; Προς τα πού; Ήδη είχαμε χάσει την ηρεμία μας. Έως ότου επιτέλους αυτό το υπέροχο μηχάνημα βρήκε διέξοδο και ακούσαμε την αγαπημένη μας φωνή να μας δίνει στοιχεία για τη νέα μας διαδρομή, την οποία φυσικά εμείς δεν θα μπορούσαμε να βρούμε ή θα ταλαιπωρούμασταν πάρα πολύ μέσα στη μεγάλη πόλη και την υπερβολική κίνηση των δρόμων.
Διαμονή σε Stell platz στο Αμβούργο
Επιτέλους με μεγάλη ανακούφιση φτάσαμε στον χώρο στάθμευσης των αυτοκινούμενων (stell platz στο Αμβούργο) που σχεδόν ήταν γεμάτος. Ευτυχώς βρήκαμε μια θέση – ίσως να ήταν και η τελευταία – και παρκάραμε. Δεν μας ένοιαζε αν είχε θόρυβο, δεν μας ένοιαζε αν δεν είχε σκιά, δεν μας ένοιαζε αν ήμασταν στριμωγμένοι. Μας ένοιαζε μόνο που η διαμονή μας θα ήταν ασφαλής. Εξ άλλου ήταν και πολύ κοντά στο κέντρο του ιστορικού κέντρου του Αμβούργου, οπότε η μετάβασή μας σε αυτό θα ήταν γρήγορη και εύκολη.
Διαβάστε στο Ανθομέλι: Διαμονή με αυτοκινούμενο στην Ευρώπη. Camper Stop ή Park and Ride (P+R)
Το Stell platz που επιλέξαμε να μείνουμε στο Αμβούργο είναι ένα μέρος σε κεντρικό σημείο της πόλης (απέχει 4 χλμ). Δεν είναι κάμπινγκ όμως διαθέτει ντους και τουαλέτα. Στα 200 μέτρα είναι το μετρό και έχει Mac Donald για γρήγορο φαγητό.
Wohnmobilhafen Hamburg Gruner Deich 8 Hammerbrook: GPS n53,54303 o10,02814
Ξενάγηση στο Αμβούργο
Το Αμβούργο δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλη μεγάλη πόλη της Ευρώπης. Έχει να επιδείξει πολλά αξιοθέατα. Μεγάλες πλατείες, πολλά κανάλια με εντυπωσιακές γέφυρες τη μια καλύτερη από την άλλη, εντυπωσιακά κτίρια ελάχιστα παλιά, πολλά νέα και μοντέρνα, πάρκα, λίμνες, μουσεία και πολλές δραστηριότητες που μπορεί να επιλέξει να κάνει ο κάθε επισκέπτης. Η διαδρομή που γράφω στο κείμενο είναι η δική μας διαδρομή όπως εμείς τη ζήσαμε εντοπίζοντας το ένα αξιοθέατο μετά το άλλο στις μέρες που μείναμε στο Αμβούργο. Όσα δεν είδαμε, λόγω του περιορισμένου χρόνου διαμονής μας στην πόλη, θα σας τα αναφέρω στο τέλος και θα αφήσω σε εσάς να τα βρείτε και να τα απολαύσετε.
Ένας τρόπος για να γνωρίσετε γρήγορα και ξεκούραστα το Αμβούργο είναι η χρήση Hop on Hop of λεωφορείου. Υπάρχει επιλογή για οδική διαδρομή αλλά και συνδυασμό οδικής και ακτοπλοϊκής διαδρομής. Για κρουαζιέρα στο λιμάνι μπορείτε να κλείσετε από εδώ ή να αγοράσετε την Hamburg Card που περιλαμβάνει και κρουαζιέρα (δείτε παρακάτω).
12 αξιοθέατα στο Αμβούργο που πρέπει οπωσδήποτε να δείτε
1. Η πλατεία Rathaus markt
Η πλατεία Rathaus markt με το εντυπωσιακό Δημαρχείο βρίσκεται στη καρδιά του Αμβούργου. Λίγα στοιχεία όμως διατηρούνται από την παλιά πλατεία Altstadt, του ιστορικού κέντρου της πόλης. Το μεγαλύτερο μέρος της παλιάς πόλης καταστράφηκε μια φορά από την πυρκαγιά του 1842 και όταν ξαναχτίστηκε καταστράφηκε και πάλι από τους βομβαρδισμούς του Β΄ Παγκόσμιου πολέμου. Σήμερα βλέπουμε τη νέα μορφή της πλατείας που χαρακτηρίζεται από το στιλ του 19ου αιώνα. Υπήρξαν πολλές ανακαινίσεις στη διάρκεια των χρόνων και ειδικά μετά τη διακοπή των γραμμών του τραμ που περνούσε μέσα από την πλατεία ανακαινίστηκε πλήρως και επιστρώθηκε με κόκκινο γρανίτη. Το κόσμημα όμως της πλατείας είναι το Δημαρχείο της.
Ένα από τα εντυπωσιακά Δημαρχεία της Ευρώπης είναι και αυτό της Βρέμης: Δύο μέρες στη Βρέμη του παραμυθιού
2. Το Δημαρχείο του Αμβούργου (Hamburger Rathaus)
Το Rathaus είναι το σύμβολο του Αμβούργου και βρίσκεται στην πλατεία Rathausmarkt. Ένα πολύ άμορφο κτίριο από αρχιτεκτονικής άποψης (νεοαναγεννησιακός ρυθμός) αλλά και από αισθητικής με τα χαρακτηριστικά του αετώματα, τα αγάλματα, τη χαρακτηριστική πράσινη σκεπή και τον ψηλό πύργο του με το μεγάλο ρολόι. Η κατασκευή του νεοκλασικού Δημαρχείου ξεκίνησε το 1886 και ολοκληρώθηκε το 1892. Δεσπόζει στο κέντρο της πλατείας και σήμερα είναι το διοικητικό κέντρο του κρατιδίου του Αμβούργου.
Το Rathaus με το κτίριο του Εμπορικού Επιμελητηρίου και το Χρηματιστήριο του Αμβούργου (το οποίο δεν καταστράφηκε ποτέ) σχηματίζουν μια όμορφη κλειστή πλατεία που στο μέσον της βρίσκεται το σιντριβάνι με το άγαλμα της ελληνικής θεάς της Υγείας και της υγιεινής που τοποθετήθηκε εκεί ως ανάμνηση της λήξης της επιδημίας χολέρας που είχε πλήξει την πόλη, το 1892.
Μπορείτε να κάνετε μια ξενάγηση στο εσωτερικό του Δημαρχείου χωρίς κάποια χρέωση, όπως κάναμε και εμείς και να θαυμάσετε τη διακόσμηση και την επιβλητικότητα του κτιρίου. Το εσωτερικό του Δημαρχείου είναι ένα κόσμημα της αρχιτεκτονικής και ήμασταν τυχεροί που το επισκεφθήκαμε γιατί είδαμε και μια έκθεση που φιλοξενούνταν εκείνο το διάστημα στον χώρο.
Η πλατεία του Δημαρχείου (Rathausmarkt) περιβάλλεται από τη μια μεριά από το Alsterfleet (Άλστερφλεετ) ένα από τα αναρίθμητα κανάλια που έδωσαν στο Αμβούργο και το όνομα «Βενετία του Βορρά». Από την υπερυψωμένη πλατεία με σκαλοπάτια κατεβήκαμε έως τα νερά του καναλιού εκεί που είναι η αγαπημένη θέση όλων των τουριστών. Από το μέρος αυτό μπορέσαμε με την άνεσή μας να απολαύσουμε την όμορφη εικόνα της πόλης αλλά και τις βενετσιάνικες στοές που βρίσκονται από την απέναντι όχθη του καναλιού.
3. Οι βενετσιάνικες στοές Alster Arkaden
Από την πλατεία περάσαμε με τη γέφυρα Schleusenbrücke στην απέναντι πλευρά του καναλιού και βρεθήκαμε να περπατάμε κάτω από τις κομψές στοές Alster Arkaden οι οποίες είναι χτισμένες με βενετσιάνικη αρχιτεκτονική και δίνουν μία ιταλική φινέτσα στην πόλη. Δεν είναι δρόμος παρά μόνο ένα πέρασμα από το κέντρο του Αμβούργου προς τη λίμνη, μήκος περίπου 100 μέτρων. Πίσω από τις βενετσιάνικες στοές εκτείνεται ο δρόμος Neuer Wall που είναι διάσημος για την αγορά με επώνυμα καταστήματα.
Σαν την όμορφη Βενετία δεν συγκρίνεται με τίποτα. Διαβάστε: Βενετία η βασίλισσα των νερών
4. Οι λίμνες του Αμβούργου
Η λίμνη Binnenalster (Μπίνεναλστερ)
Περνώντας μέσα από τις στοές Alster Arkaden φτάσαμε στη λίμνη Binnenalster (Μπίνεναλστερ). Εντυπωσιαστήκαμε από την εικόνα που είδαμε, το πόσο πολύς κόσμος ήταν στα καφέ της παραλίας της λίμνης και φυσικά επάνω στον υπερυψωμένο μεγάλο χώρο που υπάρχει για όλους απολαύσαμε τη θέα ολόκληρης της λίμνης.
Η λίμνη Aussenalster (Αουσενάλστερ)
Εάν θέλαμε να προχωρήσουμε επί πλέον (περίπου 1 χιλιόμετρο) σε αυτήν την περιοχή θα βρίσκαμε την πραγματικά μεγάλη λίμνη που βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο του Αμβούργου. Την Aussenalster (Αουσενάλστερ). Η λίμνη είναι πολύ δημοφιλής σε όσους θέλουν να περπατήσουν να κάνουν τζόκινγκ, ιστιοπλοΐα ή και κάποιες ακόμα δραστηριότητες μέσα στο νερό. Ολόκληρη η περιοχή πνίγεται κυριολεκτικά στο πράσινο και τα δύο αυτά στοιχεία το νερό και το πράσινο την κάνουν να είναι ένας μικρός επίγειος παράδεισος και μία από τις ακριβότερες περιοχές του Αμβούργου, με πολλά αρχοντικά και ιστορικές επαύλεις.
Για να κλείσετε City Cruise στην Alster Lake πατήστε εδώ.
Από τις λίμνες Άλστερ και το ιστορικό κέντρο μέχρι το νέο λιμάνι είναι το πιο όμορφο κομμάτι του Αμβούργου όπου μπορούσαμε να δούμε σχεδόν όλα τα αξιοθέατα της πόλης. Έτσι με οδηγό άλλοτε τον ταξιδιωτικό μας οδηγό και άλλοτε το GPS ξεκινήσαμε. Γενικά, το κέντρο του Αμβούργου είναι εύκολο οπότε δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα να εντοπίσετε τα σημαντικότερα αξιοθέατα. Εκείνο που απομένει σε εσάς είναι να οργανώσετε πολύ καλά τον χρόνο και τη διαδρομή σας για να μπορέσετε να δείτε όσα περισσότερα μπορείτε. Μια φορά επισκέπτεστε το Αμβούργο. Να μην μείνετε ικανοποιημένοι από το ταξίδι σας;
Σε ένα οδικό ταξίδι στη Βόρεια Γερμανία βάλτε στη διαδρομή σας και την πόλη Σβερίν: Γερμανία: Ταξίδι στο Σβερίν, τη Φλωρεντία του Βορρά
Για εμάς που κινούμαστε με το 50ράκι μας σε μια μεγάλη πόλη και δεν χρησιμοποιούμε μέσα μετακίνησης είναι πολύ εύκολο να πάμε από το ένα μέρος στο άλλο. Βάζουμε στο GPS τον προορισμό μας και σε πολύ λίγο βρισκόμαστε στο αξιοθέατο που θέλουμε. Τα λέω αυτά γιατί το Αμβούργο είναι μια μεγαλούπολη (1.850.000 κάτοικοι) οι αποστάσεις μεταξύ των αξιοθέατων δεν είναι και μικρές. Μπορείτε βέβαια να τη γυρίσετε με περπάτημα, ποδηλασία, με τα ειδικά ποδήλατα-ταξί ή με ένα λεωφορείο hop-on-hop-off.
Μια όμορφη ξενάγηση στην πόλη του φωτός: Παρίσι, βόλτα με hop on hop off λεωφορείο
Από το Alster Arkaden μπήκαμε στον διάσημο δρόμο Neuer Wall για να χαζέψουμε τις βιτρίνες των επώνυμων καταστημάτων και μέσα από γέφυρες και κανάλια φτάσαμε στην εκκλησία-μνημείο του Αγίου Νικολάου.
5. Οι εκκλησίες St. Nikolai Memorial και St. Michael΄s Church
Η εκκλησία-μνημείο St. Nikolai Memorial
Τα ερείπια του ναού και ο ψηλός πύργος του είναι ένα αξιοθέατο που σας προτείνω να δείτε στο ταξίδι σας στο Αμβούργο. Είναι ένα αντιπολεμικό μνημείο που θυμίζει σε όλους τις τραγικές συνέπειες του πολέμου. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου έχει τις ρίζες της από το 1195 και η κατασκευή της ήταν ξύλινη. Τον 14ο αι. η εκκλησία ανακατασκευάστηκε σε ναό με τούβλα αλλά κάηκε στην πυρκαγιά της πόλης, το 1842. Κατασκευάστηκε και πάλι εξ αρχής το 1874 με το καμπαναριό του ναού να έχει ύψος 147 μ. Μπορείτε να ανεβείτε με το ασανσέρ έως τα 76μ. για να δείτε μια ωραία θέα της πόλης.
Διαβάστε και μάθετε για ένα ακόμα ναό-μνημείο του Β΄ΠΠ που βρίσκεται στο Βερολίνο: Ταξίδι στο Βερολίνο… η συνέχεια!
Σήμερα ο πύργος-καμπαναριό είναι ο τρίτος ψηλότερος πύργος της Γερμανίας. Το 1876 που είχε ανακατασκευαστεί και πριν τη μεγάλη πυρκαγιά της πόλης ο πύργος του ναού ήταν ο ψηλότερος πύργος εκκλησίας στον κόσμο, ενώ σήμερα κατέχει την 5η θέση παγκοσμίως.
Στο Β’ ΠΠ ο πύργος του ναού έγινε στόχος από αγγλικά αεροπλάνα και σε ένα βομβαρδισμό του Αμβούργου το 1943, δυστυχώς καταστράφηκε όλο ο ναός και έμεινε όρθιο μόνο το καμπαναριό και κάποιοι τοίχοι από την περίμετρο του ναού. Εκείνη την χρόνια σκοτώθηκαν 40.000 άτομα και 240.000 σπίτια της πόλης καταστράφηκαν.
Η εκκλησία St. Michael΄s Church
Η εκκλησία του Αγίου Μιχαήλ χτίστηκε μεταξύ 1648-1661 και είναι η πιο διάσημη εκκλησία της βόρειας Γερμανίας. Μια τεράστια μπαρόκ εκκλησία που χωράει 3000 άτομα και είναι ορατή από μακριά με τον πύργο ύψους 132 μ. να ξεχωρίζει. Ένας πολύ ωραίος ναός που αποπνέει μια ηρεμία! Ο ναός επέζησε από τις καταστροφές του πολέμου παρά το γεγονός ότι το Αμβούργο συνεχώς δεχόταν έντονο βομβαρδισμό. Στην είσοδο του ναού εντυπωσιακό είναι το τεράστιο χάλκινο άγαλμα του Αρχάγγελου Μιχαήλ που κρατάει ένα δόρυ που σκοτώνει τον διάβολο.
Η θέα από τον πύργο σίγουρα θα είναι μαγευτική αφού μπορεί κανείς να ανεβεί είτε με το ασανσέρ είτε με τα σκαλιά (400!). Ίσως το αποφασίζαμε να ανεβούμε, όχι βέβαια από τα σκαλοπάτια αλλά ο καιρός ήταν μουντός και η ατμόσφαιρα θολή οπότε η θέα του Αμβούργου που θα βλέπαμε δεν θα ήταν η καλύτερη.
Η εκκλησία St. Catherine’s Church
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και η εκκλησία της Αγίας Αικατερίνης η πιο παλιά εκκλησία του Αμβούργου. Άρχισε να χτίζεται τον 13ο αι. και ολοκληρώθηκε τον 17ο αι. Είναι ένα από τα λίγα κτίσματα στο Αμβούργο που σώθηκαν από την πυρκαγιά του 1842. Στους βομβαρδισμούς του πολέμου έπαθε σημαντικές ζημιές αλλά ανακατασκευάστηκε στη σημερινή της μορφή.
6. Speicherstadt, «η πόλη των αποθηκών»
Περάσαμε τη γέφυρα Kornhausbrücke και αντικρίσαμε τις μεγαλύτερες αποθήκες που υπάρχουν σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι αποθήκες του λιμανιού του Αμβούργου της τότε Χανσεατικής αυτοκρατορικής πόλης είναι χτισμένες σε αυστηρά γραμμή και σχεδόν πανομοιότυπες. Σώζονται μέχρι σήμερα ανέπαφες, με τα παλιά κόκκινα τούβλα και τα περίτεχνα αετώματα επιβλητικές ανάμεσα στα κανάλια του ποταμού Έλβα.
Η γιγάντια αυτή περιοχή μπορεί σε άλλους να φαίνεται καταθλιπτική αλλά εμάς μας γοήτευσε. Ίσως να ήταν τα κανάλια, ίσως οι γέφυρες που περνούσαμε να πάμε από το ένα σημείο στο άλλο, ίσως η ομοιομορφία των αποθηκών ή και το έντονο καφεκόκκινο χρώμα τους! Απέπνεαν σε εμάς μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και ομορφιάς συνάμα. Η περιοχή με το συγκρότημα των τεράστιων αποθηκών μας καθήλωσε!
Το δίκτυο αυτό από αποθήκες θεωρείται το μεγαλύτερο του κόσμου. Χτίστηκε σε διάστημα περίπου 45 χρόνων από το 1883 έως και το 1920 σε μια έκταση 260.000 τ.μ. Οι αποθήκες είναι χτισμένες από κόκκινο τούβλο, που τότε αντιπροσώπευε την μοντερνίστικη αρχιτεκτονική στα κανάλια του ποταμού Έλβα και πάνω σε χιλιάδες πασσάλους από κορμούς βελανιδιάς. Αποθήκευαν καπνό, καφέ, αποξηραμένα φρούτα και μπαχαρικά. Σήμερα στις αποθήκες του Αμβούργου φιλοξενούνται μουσεία, χώροι αναψυχής, εστιατόρια και καφέ.
Η «πόλη των αποθηκών» είναι ιστορικής σημασίας και συμπεριλήφθηκε στα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO, το 2015.
Λίγα λόγια για τη Χανσεατική Ένωση
Η Χανσεατική Ένωση ήταν μια εμπορική συμφωνία που είχαν κάνει πάνω από 60 πόλεις της Βόρειας Ευρώπης κατά την εποχή του Μεσαίωνα. Ο σκοπός τους ήταν να κρατήσουν πολιτική ουδετερότητα, να απέχουν από πολέμους και εχθροπραξίες και πάνω από όλα να ελέγχουν το εμπόριο στη Βόρεια θάλασσα και τη Βαλτική. Οι χανσενικές πόλεις έγιναν από τις πλουσιότερες της Ευρώπης και μπόρεσαν να αναπτύξουν πολιτισμό και να οικοδομήσουν με τα πλούτη τους σημαντικά κτίρια που σε πολλές από αυτές σώζονται πολλά από αυτά έως και σήμερα. Το Αμβούργο ηγήθηκε της Χανσεατικής ένωσης και έγινε μια ελεύθερη αυτοκρατορική πόλη.
7. Μουσεία στο Speicherstadt
Σε ολόκληρο το Αμβούργο θα βρείτε πολλά μουσεία, αλλά στην «πόλη των αποθηκών» Speicherstadt φιλοξενούνται πολλά από αυτά:
. το Hamburg Dungeon όπου μέσα από μια διαδραστική εμπειρία παρουσιάζει την ιστορία του Αμβούργου
Το Hamburg Dungeon ζωντανεύει τις πιο σκοτεινές περιόδους της ιστορίας της πόλης με διασκεδαστικό τρόπο, υπερσύγχρονα ειδικά εφέ και οι επαγγελματίες ηθοποιούς. Κλείστε το εισιτήριό σας από εδώ.
. το Deutsches Zollmuseum δηλαδή το «Γερμανικό Τελωνειακό Μουσείο» που αφηγείται την ιστορία των τελωνείων και του λαθρεμπορίου
. το «Διεθνές Ναυτικό Μουσείο Αμβούργου» που περιλαμβάνει χιλιάδες μοντέλα πλοίων και χάρτες
. το «Μουσείο Αυτοκινήτων» που διαθέτει μια σπάνια συλλογή πρωτότυπων αυτοκινήτων
. το «Μουσείο Καφέ» για όλους τους λάτρεις του καφέ
. το «Μουσείο Μπαχαρικών» ένα μυρωδάτο ταξίδι στη διαδρομή των μπαχαρικών για την μεταποίηση από την καλλιέργεια έως το τελικό προϊόν στη διάρκεια των τελευταίων 5 αιώνων
Διαβάστε για ένα ακόμα εξαιρετικό μουσείο με μινιατούρες: To Minimundus στο πάρκο Europark της Αυστρίας
8. Το Miniatur Wunderland, το Μουσείο με τις μινιατούρες
Το πιο ιδιαίτερο όμως μουσείο-αξιοθέατο στο Speicherstadt είναι το Miniatur Wunderland, το μουσείο με τις μινιατούρες που σας προτείνω να το επισκεφθείτε. Ιδρύθηκε το 2000 και είναι ένα πολύ ενδιαφέρον μουσείο για όλη την οικογένεια που μπορεί να σας ταξιδέψει σε πολλά σημεία σε όλο τον κόσμο! Μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου θα επισκεφθείτε τη Σκανδιναβία, Γερμανία, Ελβετία, Αυστρία, Ιταλία, Αμερική, Ασία. Με τα τρένα να τρέχουν επάνω στις γραμμές, να περνάνε τούνελ και γέφυρες θα ανακαλύψετε τον κόσμο και θα εντυπωσιαστείτε από τα κτίρια και την πληθώρα των ανθρώπων που τα περιβάλλουν, αλλά και το φυσικό τοπίο σε εναλλαγή μέρας και νύκτας.
Εντυπωσιακά είναι και τα αεροπλάνα που απογειώνονται αλλά και όλα τα αυτοκίνητα που μετακινούνται στους δρόμους. Και όλα αυτά σε μινιατούρες! Το Miniatur Wunderland είναι εγγεγραμμένο στη λίστα των Παγκόσμιων ρεκόρ Γκίνες και είναι το μεγαλύτερο μοντέλο σιδηροδρομικού συστήματος.
Το μήκος της σιδηροδρομικής γραμμής των 16.138 μέτρων αντιστοιχεί σε 1.367,21 χιλιόμετρα αρχικού μεγέθους, έτσι ώστε αυτό να είναι το μεγαλύτερο μοντέλο σιδηροδρομικού συστήματος στον κόσμο για όλα τα πρότυπα. Τα μοντέλα είναι σε κλίμακα 1:87 και παρουσιάζονται 1.120 τρένα με περισσότερα από 10.000 βαγόνια, 4.300 σπίτια και γέφυρες, περισσότερα από 10.000 οχήματα, 52 αεροπλάνα και περίπου 290.000 φιγούρες. Όλα αυτά φωτίζονται με σχεδόν 500.000 λάμπες LED.
Το κόστος εισιτηρίου για τους ενήλικες είναι 14 ευρώ, ενώ με την Hamburg Card έχεις μία μικρή έκπτωση. Οι ώρες λειτουργίας είναι 08.30-21.00, ωστόσο το Σάββατο που πήγαμε εμείς ήταν ανοιχτό μέχρι τις 24.00 (όπως και άλλα Σάββατα).
Hamburd Card
Aγοράστε την Hamburg Card για να γλυτώσετε χρήματα στο ταξίδι σας στο Αμβούργο. Με την κάρτα έχετε δωρεάν χρήση των μέσων μαζικής μεταφοράς στην περιοχή του Ευρύτερου Αμβούργου (ζώνη ΑΒ), εκπτώσεις έως και 50% σε περίπου 150 κορυφαία αξιοθέατα, μουσεία και μιούζικαλ. Μπορείτε να κάνετε κρουαζιέρα για να ανακαλύψετε το λιμάνι του Αμβούργου και τον ποταμό Άλστερ με βάρκα και να δείτε μια πλήρη λίστα με αξιοθέατα και εκπτώσεις στην εφαρμογή “Hamburg – erleben & sparen” η οποία σας παρέχετε με την κάρτα.
9. Ο ιστορικός δρόμος Deichstrasse
Μετά από άπειρες βόλτες στα κανάλια και τις γέφυρες της περιοχής των αποθηκών φτάσαμε επιτέλους και στον ιστορικό δρόμο Deichstrasse με τα μοναδικά παλαιότερα κτίρια της πόλης που επέζησαν από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1842. Η Deichstrasse έχει μήκος μόνο 280 μέτρα και είναι πεζόδρομος.
Στο δρόμο αυτό βρίσκεται ένα σύνολο σπιτιών που οι μπαρόκ προσόψεις τους είναι ορατές και από τον δρόμο και από το κανάλι Nikolaifleet. Σήμερα, η Deichstrasse, με τα καφέ και τα εστιατόρια, είναι ένα ιδιαίτερα ελκυστικό τουριστικό αξιοθέατο. Στην πλευρά του καναλιού με μικρές γεφυρούλες είναι εγκατεστημένοι πλωτήρες όπου μπορείτε να πάτε και να βρεθείτε κυριολεκτικά μέσα στο κανάλι. .
10. HafenCity
Το Αμβούργο όμως δεν θα μπορούσε μόνο να μείνει στο παρελθόν. Έπρεπε ως η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γερμανίας να δείξει και το πρόσωπο του μέλλοντος. Και αυτό και έκανε! Δημιούργησε μια νέα πόλη στην περιοχή του λιμανιού με νέα αρχιτεκτονική και μοντέρνα κτίρια. Την ονόμασε HafenCity. Αυτή η νέα πόλη του Αμβούργου ήταν το επόμενο αξιοθέατο που θα γνωρίζαμε.
Νοικιάστε ποδήλατα πατώντας εδώ ή ακολουθήστε μια ξενάγηση με ποδήλατα στο Αμβούργο με στάση στο μουσείο Hafen.
Στη HafenCity πραγματοποιήθηκε το μεγαλύτερο πρότζεκτ αστικής ανάπλασης της Ευρώπης, ώστε να δημιουργηθεί ένα πρότυπο το πώς μπορεί να αναπτυχθεί μια νέα ευρωπαϊκή πόλη στις όχθες ενός ποταμού. Χτίστηκαν νέα κτίρια κατοικιών, καταστημάτων, γραφείων και ξενοδοχείων ώστε να την κάνουν να ξεχωρίζει για την υπερσύγχρονη αρχιτεκτονικής της. Το φιλόδοξο αυτό σχέδιο που ήδη και σήμερα πραγματοποιείται στη HafenCity του Αμβούργου θέλει να δείξει τον τρόπο που θα μπορούσαν ολόκληρες περιοχές που βρίσκονται δίπλα σε λιμάνια και βιομηχανίες να αναπλαστούν και να γίνουν τόποι κατοικίας και αναψυχής με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον.
Αυτό που βλέπαμε καθώς κινούμασταν στη HafenCity ήταν σαν να βρισκόμασταν εκτός Αμβούργου. Μια εντελώς νέα εικόνα, μια εικόνα του μέλλοντος από αρχιτεκτονικής άποψης και δόμησης, από αυτή που μας είχαν δώσει τα αξιοθέατα που είχαμε δει προηγουμένως. Η νέα πόλη του Αμβούργου μας έδωσε τη δυνατότητα να βγούμε από το παρελθόν και να κάνουμε μια διαδρομή στο μέλλον με όλα αυτά που βλέπαμε. Η εικόνα μιλούσε από μόνη της.
Πως και γιατί δημιουργήθηκε η νέα πόλη HafenCity στο Αμβούργο
Το Grasbrook ήταν ένα νησάκι στην κοιλάδα του Έλβα ποταμού. Ήταν εκτός των τειχών του Αμβούργου και μέχρι τον 19ο αιώνα το χρησιμοποιούσαν ως βοσκότοπο και κατά τον μεσαίωνα ως τόπο εκτέλεσης πειρατών. Συνδεόταν με την πόλη μέσω μόνο μιας γέφυρας και συνόρευε με την περιοχή Speicherstadt. Από το 1740 στο νησάκι του Έλβα εγκαταστάθηκαν ναυπηγεία και πολύ αργότερα το εργοστάσιο αερίου. Ήταν η ζώνη του ελεύθερου λιμανιού του Αμβούργου.
Τα ναυπηγεία που κατασκεύαζαν πλοία με όλο μεγαλύτερο βύθισμα καθώς και το λιμάνι με την συνεχόμενη αύξηση των εμπορευματοκιβωτίων δεν μπορούσαν πλέον να παραμείνουν εκεί και κρίθηκε αναγκαίο και τα δύο αυτά να μεταφερθούν αλλού. Ανέπτυξαν το σχέδιο ανάπλασης της περιοχής και κατεδαφίστηκαν το 2002, έτσι ώστε να μην σταθούν εμπόδιο στην κατασκευή και ανάπλαση ολόκληρης της περιοχής. Από το 1997, η νέα συνοικία HafenCity βρίσκεται υπό κατασκευή, επίσημα ιδρύθηκε το 2008 και πρόκειται να ολοκληρωθεί το 2025
11. Η Φιλαρμονική του Έλβα (Elbphilharmonie)
Το σύμβολο αυτής της υπερμοντέρνας πόλη HafenCity στο Αμβούργο είναι ένα πολύ εντυπωσιακό κτίριο που την χαρακτηρίζει. Το κτίριο αυτό που στεγάζει το εμβληματικό Μέγαρο της Φιλαρμονικής μας εντυπωσίασε με την κατασκευή του από γυαλί. Χτισμένο επάνω στις στέγες των αποθηκών στη μύτη της νέας πόλης και στις όχθες του Έλβα ποταμού φάνταζε στα μάτια μας σαν ένα διαμάντι της σύγχρονης αρχιτεκτονικής συνδυάζοντας απόλυτα το παλαιό με το νέο.
Το Μέγαρο της Φιλαρμονικής του Αμβούργου φημίζεται για την κορυφαία ακουστική του χώρου και εκτός από τις μουσικές παραστάσεις και τα κονσέρτα φιλοξενούνται στο εσωτερικό του και πολλές εκθέσεις τέχνης.
Καθώς το βλέπαμε από μακριά το κτίριο έμοιαζε πλωτό. Διακρινόταν πάνω από τα άλλα κτίρια αφού το ύψος του είναι 110 μέτρα. Οι πληροφορίες μου λένε πως όλο το κτίριο διαθέτει μια μεγάλη Αίθουσα Συναυλιών 2100 θέσεων, μια μικρή αίθουσα 550 θέσεων, ξενοδοχείο με 244 δωμάτια, 45 διαμερίσματα, καταστήματα, εστιατόρια και καφέ. Μπορούν ακόμα οι επισκέπτες να το επισκεφθούν δωρεάν και να ανεβούν στον 8ο όροφο για να θαυμάσουν την υπέροχη θέα του Αμβούργου.
Συνδυάστε ένα τουρ με ξεναγό που περιλαμβάνει εισιτήριο με ξενάγηση στην Φιλαρμονική (concert hall) μαζί με ωριαία harbor boat cruise (κρουαζιέρα στο λιμάνι) για να θαυμάσετε το κτίριο της Φιλαρμονικής και εν πλω. Πατήστε εδώ για να δείτε αναλυτικά τι περιλαμβάνει.
Στο κανάλι Traditionsschiffhafen στη HafenCity βρίσκονται έως και 20 διαφορετικά ιστορικά πλοία τα οποία έρχονται σε αντίθεση με τις πολυτελείς κατοικίες και τις μοντέρνες καφετέριες δίπλα στο νερό.
12. Η Πινακοθήκη Kunsthalle
Μια από τις μέρες που βρισκόμασταν στο Αμβούργο την αφιερώσαμε και στην τέχνη. Ως καλλιτέχνης ο άντρας μου ήθελε οπωσδήποτε να επισκεφθούμε την Πινακοθήκη του Αμβούργου, Kunsthalle, που ιδρύθηκε από το 1817. Η απόφασή μας ήταν η καλύτερη, διότι πραγματικά οι συλλογές τέχνης και ζωγραφικής της Πινακοθήκης ήταν εξαιρετικές.
Κλείστε skip the line εισιτήρια για την πινακοθήκη Kunsthalle.
Η συλλογή των πινάκων είναι ως επί το πλείστο Γερμανών ζωγράφων που για πρώτη φορά βλέπαμε από την περίοδο του Μεσαίωνα έως και τη σύγχρονη εποχή. Ήταν πολύ εντυπωσιακοί! Υπήρχαν όμως και πολλοί πίνακες γνωστών ζωγράφων όπως του Ρέμπραντ, του Μανέ, του Πικάσο.
Αν αγαπάτε την τέχνη και θέλετε να επισκεφτείτε αρκετά μουσεία σας συμφέρει το πάσο Kunstmeile Hamburg που περιλαμβάνει είσοδο στα εξής μουσεία: Hamburger Kunsthalle, with European art from the Middle Ages to modern times, Bucerius Kunst Forum, with art from ancient to modern times, Deichtorhallen Hamburg, center for contemporary art and photography, Kunstverein in Hamburg, museum of modern art, Museum für Kunst und Gewerbe Hamburg (museum of art and design). Αγοράστε την από εδώ.
Η συνέχεια της βόλτας μας ήταν στον μεγαλύτερο εμπορικό δρόμο του Αμβούργου την οδό Mönckebergstraße ή αλλιώς Mo για αγορές και δωράκια (ο δρόμος αρχίζει από την πλατεία Rathaus και φτάνει έως και τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό).
Εν συνεχεία επισκεφθήκαμε τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό της πόλης όπου μας εντυπωσίασαν τα πολύχρωμα τρένα του και η πολυκοσμία του. Στην είσοδο του σιδηροδρομικού σταθμού υπάρχουν πληθώρα καταστημάτων, ένα μικρό εμπορικό κέντρο με τα πάντα, από φαγητό έως μαγαζιά με σουβενίρ, κοσμήματα, ρούχα, ηλεκτρονικά. Μπορείτε να κάνετε τα ψώνια της τελευταίας στιγμής αφού είναι ανοικτό 365 μέρες το χρόνο. Όμως προσοχή στις τσάντες σας. Το λέω αυτό γιατί ήμασταν μάρτυρες ενός τέτοιου περιστατικού που ευτυχώς έληξε άδοξα αφού πιάστηκε άμεσα ο δράστης από την αστυνομία που καιροφυλακτεί σε όλο τον χώρο.
Το απόγευμα της τελευταίας μέρας μας στο Αμβούργο που θέλαμε να την ευχαριστηθούμε μας βρήκε να κάνουμε περίπατο στη μεγάλη λίμνη της πόλης, την Aussenalster, απολαμβάνοντας τη δύση του ήλιου.
Την επομένη το πρωί έπρεπε να αποχαιρετίσουμε το Αμβούργο. Αυτή την υπέροχη μεγαλούπολη της Γερμανίας που ομολογώ παρόλο που κάναμε ένα δαιδαλώδη μαραθώνιο ανάμεσα στα κανάλια και τις γέφυρες για να τη γνωρίσουμε, ποτέ δεν αισθανθήκαμε πως θα χαθούμε. Είναι τόσο καλά δομημένη που με ευχαρίστηση περπατούσαμε άλλοτε στους μεγάλους δρόμους και άλλοτε στα κανάλια περνώντας πάνω από τις γέφυρες θαυμάζοντας την ομορφιά της κάθε μίας.
Μια υπέροχη πόλη με πολλά αξιοθέατα που παρά το γεγονός ότι μεγάλα τμήματα της πόλης και του λιμανιού καταστράφηκαν στο Β΄ ΠΠ, η πόλη του Αμβούργου κατόρθωσε και ανοικοδομήθηκε χωρίς να χάσει την ιστορικό της γοητεία. Δεν μας άφησε να βαρεθούμε καθόλου γιατί ήταν σαν να γνωρίσαμε συγχρόνως δύο πόλεις. Μια πόλη του παρελθόντος αλλά και μια πόλη του μέλλοντος. Εάν και σας δοθεί η ευκαιρία για ένα ταξίδι στο Αμβούργο μη διστάσετε να το πραγματοποιήσετε. Σίγουρα θα σας ανταμείψει!
Αξιοθέατα του Αμβούργου που δεν είδαμε εμείς
Το Αμβούργο είναι μια πόλη με πολλά πρόσωπα. Μια πόλη για νέους με νυχτερινή ζωή, καλό φαγητό και υπέροχες βόλτες στα πολυάριθμα κανάλια. Όλα τα παραπάνω που διαβάσατε είναι όσα είδαμε εμείς. Όμως το Αμβούργο έχει πολλά ακόμη μέρη που σας προτείνω να δείτε! Μερικά από αυτά είναι τα παρακάτω:
1. Η περιοχή St. Pauli, η προβλήτα Landungsbrücken και η ψαραγορά Fischmarkt
Η περιοχή St. Pauli είναι ολόκληρη ένα αξιοθέατο της πόλης και συγχρόνως ένα σημείο για τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Εδώ βρίσκεται η Landungsbrücken, η αφετηρία των πλοιαρίων για μια βόλτα στα κανάλια του ποταμού, αλλά και το πολεμικό μουσείο, καθώς και η προβλήτα για τα μεγάλα κρουαζιερόπλοια.
Στην περιοχή αυτή και σε όλο τον ανοιχτό χώρο στο λιμάνι του Έλβα βρίσκεται το μεγαλύτερο υπαίθριο σούπερ μάρκετ, η Fischmarkt, ένα αξιοθέατο του Αμβούργου που το απολαμβάνουν χιλιάδες κόσμου. Η αγορά ψαριών που μόλις έχουν βγάλει οι ψαράδες ανοίγει μόνο Κυριακή από τις 5 τα ξημερώματα έως και τις 10 π.μ. Η περιοχή κατακλύζεται από πολύ κόσμο είτε αυτοί είναι ξενύχτηδες που πάνε για πρωινό είτα για τους ντόπιους για να αγοράσουν φρέσκα ψάρια. Εκεί θα βρείτε εκτός από ψάρια, φρούτα, λουλούδια, ρούχα, αναμνηστικά.
2. Elbtunnel, το τούνελ κάτω από τον ποταμό Έλβα.
Μια εμπειρία ανεπανάληπτη, που εμείς δεν τη ζήσαμε, είναι να περάσετε το τούνελ κάτω από τον ποταμό Έλβα που βρίσκεται στο St. Pauli. Το τούνελ Elbtunnel άνοιξε το 1910 για να διευκολυνθούν οι πεζοί να περνούν το ποτάμι. Από την προβλήτα St. Pauli θα πάρετε το ασανσέρ και θα κατεβείτε σε βάθος 12 μέτρων. Το μήκος του τούνελ είναι 426,5 μέτρα και θα σας βγάλει στην αντίπερα όχθη. Με ένα άλλο ασανσέρ θα κάνετε την άνοδο και ήδη θα βρίσκεστε στο απέναντι νησί.
3. Γνωριμία με την «παράνομη» Reeperbahn
Στην περιοχή St. Pauli υπάρχουν αναρίθμητα μπαρ, μπυραρίες και μέρη για φαγητό και σφύζει από ζωή κάθε βράδυ. Η Reeperbahn είναι ο κεντρικός δρόμος της νυχτερινής ζωής του Αμβούργου αλλά και της περιοχής των κόκκινων φώτων. Έχει μήκος σχεδόν ένα χιλιόμετρο, γι αυτό την αποκαλούν “αμαρτωλό μίλι”, αφού εδώ υπάρχουν πολλά νυχτερινά κέντρα, θέατρα, μιούζικαλ, sex shop, strip club. Πολλοί λένε πως αν πάει κάποιος στο Αμβούργο το ταξίδι του θα είναι μισό εάν δεν κάνει έστω μια βόλτα στη Reeperbahn, τη μεγαλύτερη Red Light District της Ευρώπης.
Κλείστε μια ασφαλή ξενάγηση στην περιοχή Reeperbahn “Red Light” με ξεναγό
4. Βόλτα στο Stadtpark
Το Αμβούργο το 2011 ψηφίστηκε «Πράσινη Πρωτεύουσα» της Ευρώπης. Δικαίως, γιατί ολόκληρη η πόλη έχει τόσο πράσινο που είναι σαν ένα πάρκο. Πολλά τα πάρκα της μικρά και μεγάλα. Επέλεξα να σας προτείνω το πάρκο Stadtpark που αποτελεί την πράσινη καρδιά της πόλης αλλά και γιατί υπάρχει εκεί το Πλανητάριο μια ενδιαφέρουσα πρόταση για μια επίσκεψη με τα παιδιά σας. Εκτός από αυτό όμως υπάρχουν παιδικές χαρές, μια λίμνη, στέκια για καφέ και όμορφες διαδρομές για περίπατο ή ποδηλατάδα και όλα αυτά στο κέντρο της πόλης. Είναι μια όμορφη πρόταση εάν έχετε παρέα και έχετε χρόνο να πάτε βόλτα για να περάσετε την Κυριακή σας και να κάνετε πικ νικ αφού επιτρέπεται και το ψήσιμο.
Πιστεύω με το κείμενο της ανάρτησης από το προσωπικό μας ταξίδι πλαισιωμένο και με τις φωτογραφίες του συζύγου μου, έδωσα σε όσους θέλουν να ταξιδέψουν στο Αμβούργο, έναν οδηγό ξενάγησης με τα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης. Σίγουρα υπάρχουν και άλλα που τα αφήνω όμως να τα ανακαλύψετε εσείς. Εξ άλλου σε όλα τα ταξίδια το απρογραμμάτιστο και το απρόσμενο αξιοθέατο είναι πάντα ευπρόσδεκτο και δίνει μεγάλη χαρά στον κάθε ταξιδιώτη!
Σας ευχαριστώ και σας εύχομαι πάντα να έχετε όμορφα και ασφαλή ταξίδια.
Με αγάπη μαμά Μαρία
Pin it for later
Ακολουθήστε το Ανθομέλι στο Facebook, στο Instagram και γίνετε μέλη της ταξιδιωτικής μας ομάδας Ταξίδια με το Ανθομέλι στο Facebook.
